Emlak vergisi, 1319 sayılı kanuna göre yürürlükte olmakla beraber bina ve arsa sahipleri tarafından devlete ödenmesi gereken bir vergi türüdür. Emlak vergisi, bina vergisi ve arazi vergisi olmak üzere ikiye ayrılır ve mülk sahipleri tarafından düzenli olarak ödenir. Eğer geçerli bir mülk sahibinden söz etmek mümkün değilse bu durumda verginin binanın tahsis edildiği kişilerce ödenmesi gerekir.
Emlak vergisi ödemek için öncelikle yeni bir arazi veya ev satın almak gerekir, ardından emlak beyanında bulunulur. Bu işlem Tapu Taşınmaz Beyanı olarak adlandırılır. İşlemin e-devlet veya ilgili belediyelerce yapılması mümkündür. Başvuru sürecinde yetkili kuruma sunulması gereken belgeler şu şekilde sıralanabilir:
● Mülk sahibinin nüfus cüzdanı fotokopisi, ● Bina ruhsatı, ● İskan yani yapı kullanma izin belgesi fotokopisi, ● Emlak bildirim formu
Emlak vergisi, mülkün bağlı olduğu belediyeye başvurularak veya havale/EFT yoluyla ödenebilir. Belediyelerin web sitelerine göz atmak da yararınıza olabilir çünkü bazı belediyeler web site üzerinden de işlem yapmanıza olanak tanır. Emlak vergisi biri mayısta biri kasımda olmak üzere yılda 2 kez eşit miktarda ödenir. Verginin belirtilen süre içerisinde ödenmediği durumlarda cezalı bir ödeme şekli uygulanır. Bu konuda vergi ödeme sürelerine özen göstermek gerekir.
Ödenecek olan tutar, gayrimenkulün rayiç bedeli göz önüne alınarak hesaplanır. Bu hesaplama yapılırken resmi gazetede belirtilen zam oranları da işleme katılır. Ödenecek olan tutarı belirleyen kurum, mülkün bağlı olduğu belediyedir.
Kimi zaman emlak vergilerinin ödenmediği veya kişilerin ödemeyi unuttuğu zamanlar da meydana gelir. Böyle bir durumda kişi, ödemesi gereken tutarı toplu veya taksitler halinde ödeyebilir ancak bunun için yapılandırma yapmak gerekir. Yapılandırma işlemi için kişilerin mülkün bağlı olduğu belediyelere başvurması veya e-devlet aracılığı ile işlem yapması gerekir. Emlak vergisi yapılandırma işlemi sayesinde mevcut borç 18 taksitte ödenebilir. Yapılandırma yapmanın en önemli koşulu ise yapılandırma süreçlerini ve yetkili kurumlarca sunulan tarihleri takip etmektir. Emlak verginizi yapılandırmak istediğinizce son başvuru tarihlerini göz önüne almalı ve işleminizi ilgili tarihler arasında sonlandırmış olmalısınız.
Emlak vergisinden muaf olmak da mümkündür. Vergiden muaf olmak için emlak sahibinin hiçbir gelirinin olmaması gerekir. Geliri olmayan kişilerin yanı sıra bazı durumlar (emekli, dul, engelli, şehit ailesi, vb.) da kişiyi emlak vergisinden muaf tutabilir ancak kişilerin vergi muafiyeti için yetkili kurumlara başvurması esastır. Emlak vergisinden muaf olmak için diğer bir şart da kişinin başka bir mülkiyetinin olmaması ve mevcut olan gayrimenkulu sürekli olarak kullanması gerekir. Bu mülkiyetin 200 metrekareden az olması da bir başka şarttır.
NOT: Devlete ait kurumlar ve arsalar için vergi ödenmesi gerekmez. Bazı özel yapılar (dini yapılar, askeri yapılar, konsolosluklar, vb.) için de emlak vergisi talep edilmez.