Halk dilinde “kira kontratı” olarak da adlandırılan “kira sözleşmesi” ev sahibiyle mülkü belirlenen sürede kullanacak olan kiracı arasında yapılır. Son derece basit bir evrak gibi görünen kira sözleşmesi sayesinde, taraflar arasındaki sorumluluklar kayıt altına alınmış olur. Herhangi bir anlaşmazlıkta başvurulacak evrak hakkında konunun taraflarının yeterli bilgiye sahip olması son derece önemlidir.
• Kira sözleşmesi Türk Borçlar Kanunu’nun 299.maddesiyle güvence altına alınmıştır.
Ev sahibi ve kiracı arasında bir senet değeri taşıyan kira sözleşmesi; kiralanan mülkle ilgili genel şartları belirtirken karşılıklı anlaşma sağlanması halinde feshedilebilir. Anlaşmazlık halinde fesih kararı mahkeme tarafından verilir.
Kira Sözleşmesi Nedir?
Kira kontratına ev sahibi ve kiracı arasında mutabık kalınan koşullar yazılır. Resmi evrak değeri taşıyan kontrat, örnekler kullanılarak baştan hazırlanabileceği gibi mülk sahibinin vekâlet verdiği avukat veya emlakçı tarafından da hazırlanabilir. Kira sözleşmesi;
1- Kiralama bilgileri
2- Mülkte var olan demirbaşlar ve
3- Genel koşullar olmak üzere 3 ana bölümden oluşur.
Kiralama Bilgileri
Bu bölümde mülkün cinsine, adrese, tarafların iletişim bilgilerine, kiralama başlangıç bitiş tarihlerine, kira bedeline ve varsa detay bilgilere yer verilir.
Mülkte Var Olan Demirbaşlar
Evin içindeki eşyalara, çeşitli aboneliklere, anahtarlara ve posta kutusuna dair izin ve bilgilendirmeler bu bölümde açıklanır.
Genel Koşullar
Tarafların taleplerinin yer aldığı son bölümde kiranın nasıl, nereye ve ne zaman ödeneceği belirtilir. Mülk içinde yapılması planlanan tadilatlarla ilgili gereken yetki kiracıya verilir.
Hazırlanan ve imzalanan kira sözleşmesinin bir nüshası ev sahibinde kalırken ikinci nüsha kiracıya teslim edilmelidir.
• 18 yaşından küçükler,
• İmza atması mahkeme kararıyla kısıtlananlar ve
• Akli dengesi sağlık kurulu raporuyla yetersiz bulunan kişiler kira sözleşmesine imza atamazlar.
Mülk sahibi vekâlet vererek, kiracı ise sadece ev sahibini kabul etmesi halinde imza yetkisini farklı birine devredebilir.
Kira Sözleşmesi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Kira sözleşmesinin süresiyle ilgili herhangi bir kısıtlama bulunmazken taraflar yıllık anlaşmaları tercih eder. İş yerleri için bu süre daha uzundur. Sözleşmenin geçerli olabilmesi için yazılı bilgilerin doğruluğu teyit edilmelidir. Kişisel ve iletişim bilgilerinin bulunduğu bölümler eksiksiz ve güncel bilgilerle doldurulmalıdır.
• Kiraya yapılacak zammın süresi ve oranı mutlaka belirlenmelidir.
• Kiralanan mülke ait adres bilgilerine kat ve daire numarası detayı eklenmelidir.
• Sözleşmenin her sayfası ayrı ayrı ev sahibi, kiracı ya da imza yetkisi olan kişi tarafından imzalanmalıdır. İmzasız belgeler herhangi bir anlaşmazlık halinde işlevsiz sayılabilir.
• Kiranın hangi bankaya ve ayın kaçında ödeneceği net bir şekilde kontrat üzerinde yer almalıdır.
• Depozito detaylarına sözleşmede ayrıntılı yer verilirken geri ödeme şartları da baştan belirlenmelidir.
• Kiracı evi teslim alırken sözleşmede yazılı olan demirbaşları tek tek incelemeli ve bozuk ya da yıpranmış olanları ek madde olarak kontrata yazdırmalıdır. Aksi durumda sorumluluk kiracıya ait olacaktır.
Taşınmaz için yapılacak tadilat masraflarının kim tarafından karşılanacağı, ev ya da iş yerinin başkası tarafından kullanım izninin olup olmadığı sözleşme maddeleri arasında mutlaka yer almalıdır.
Kira Sözleşmesi Noterde mi Yapılır?
Kira sözleşmesinin noter huzurunda yapılması zorunlu değildir. Ancak işini garantiye almak isteyen taraflar tercihlerini sözleşmenin noterde yapılması yönünde kullanabilirler. Bu şartlar altında ispat yükümlülüğü ortadan kalkmış olur. Randevu gün ve saatinde taraflar notere birlikte gidilir ve sözleşme imzalanır. Sözleşme için TC kimlik numarasının yer aldığı resmi bir belge yeterlidir.
Kira Sözleşmesi Nasıl Feshedilir?
Bu sorunun cevabı hem mülk sahibi hem de kiracılar tarafından merak edilir. Kiralamayla ilgili her türlü belgenin yer aldığı sözleşmede fesih şartlarına da yer verilmelidir. Kontrat süresi fesih işlemlerinde önemli bir detaydır.
• Kira sözleşmelerinde fesih şartları 6098 sayılı kanunun 347.maddesiyle garanti altına alınmıştır.
• Buna göre sözleşme ya da kontrat bitim tarihine 15 gün kala kiracının yazılı bildirimiyle feshedilebilir.
• Bildirimde bulunmaması halinde sözleşme kendiliğinden 1 yıl uzar.
• Mülk sahibi tek taraflı olarak kira sözleşmesini feshetme yetkisine sahip değildir.
Ev sahibinin sözleşmeyi feshedebilmesi için gereken süre 10 yıldır. Bu sürenin ardından her 1 yıl için 3 ay öncesinden kiracının evden çıkması istenebilir.
Sözleşmeye konu olan mülkün bir başkası tarafından satın alınması halinde;
• Kiracı 1 ay içinde bilgilendirilmelidir.
Kiracının mülkü söz verdiği tarihte boşaltmaması halinde;
• Fesih işlemleri için icra yoluna gidilir.
Kiracının kira bedelini ödememesi halinde;
• Dava yoluyla sözleşmenin feshi talep edilir.
Kiracının taşınmaza zarar vermesi, komşularını rahatsız etmesi, kira ödemesinin sürekli geciktirilmesi, konutun tadilatsız oturulamayacak olması veya ev sahibinin değişen sebeplerden ötürü eve ihtiyaç duyması en sık karşılaşılan kontrat fesih nedenleri arasında sayılabilir.
Kira Sözleşmesi İmzalayacaklara Tavsiyeler!
Kira sözleşmesi imzalayacak olan tarafların işi ciddiye alması gelecekte yaşanması muhtemel fikir ayrılıkları ve sorunların minimum seviyeye çekilmesine katkı sağlar. Ekonomik şartlar dikkate alınarak yapılan yenilikler arasında dikkat çeken başlıklar;
1- Dövizle yapılan kontratlarda Türk Lirasına dönüş ve
2- Kira artış oranının yıllık bazda üretici fiyatları yerine tüketici fiyatları baz alınarak düzenlenmesidir.
Kira sözleşmesi imzalayacak olan tarafların uzman tavsiyelerine kulak vermesi, altına girilen yükümlülüklerin taşınabilir ağırlıkta olmasına yardımcı olacaktır. Tapuda yer alan bilgilerle kontrata yazılan konut bilgilerinin eşleşiyor olması önem arz eden bir detaydır.
Kira Bedeli
Sözleşme üzerinde kira bedeli varsa ilave olarak ödenecek KDV tutarının net bir şekilde belirtilmiş olması gerekir. Aylık 500 TL’yi geçen kira bedellerinin banka ya da PTT üzerinden ödenmesi zorunludur.
Depozito İçin Ortak Hesap
Belirlenecek depozito bedeli 3 aylık kira tutarını geçemez. Kiracı tarafından ödenecek depozito bedelinin yeni açılacak ortak hesaba yatırılması gerekir.
Demirbaş Tespiti
Demirbaş tespiti mümkünse fotoğraflanarak yapılmalıdır. Hazırlanacak tutanak tarafların sorumluluklarını yerine getirmesi için en az kontrat kadar önemlidir.
Aidat ve Genel Giderler
Kira sözleşmesinde aidat ve genel giderleri kimin ödeyeceğine anlaşılır bir dille yer verilmelidir. Aidat içine nelerin girdiği karşılıklı mutabakatla belirlenmelidir.
Sözleşme Tarihi
Kiracının ödemelerini aksatmaması halinde yıllık sözleşmeler kendiliğinden uzar.
Kullanım Hakkının Devri
Sözleşmede kullanım hakkının ve sözleşme devrinin şartları üzerinde uzlaşma sağlanmalıdır.
Tadilat Kapsamı
Tadilat kapsamının yanı sıra fesih halinde tadilattan elde edilen değerin kime ödeneceği sözleşmede belirtilmelidir.
Sözleşmenin Erken Feshi
Sözleşmenin kiracı tarafından erkenden feshedilmesi halinde cezai şartın devreye alınıp alınmayacağı karşılıklı mutabakatla belirlenmelidir.
Sözleşmenin noter aracılığıyla yapılması, tahliye aşamasında özellikle mülk sahibine avantaj sağlar. Sözleşmeye atılan imzaların imza sirküleri vasıtasıyla kontrol edilmesi ve süresi sona ermiş kontratların dahi saklanması muhtemel sorunların çözümü için faydalıdır.